Σημεία Ομιλίας Χρήστου Γκόκα, Ειδικού Αγορητή του Κινήματος Αλλαγής, στην Ολομέλεια της Βουλής για την Κύρωση της από 24.06.2021 Συμφωνίας Τροποποίησης Διατάξεων της από 31.05.2007 Σύμβασης Παραχώρησης για το Έργο «Μελέτη, Κατασκευή, Χρηματοδότηση, Λειτουργία, Συντήρηση και Εκμετάλλευση του Αυτοκινητοδρόμου Κεντρικής Ελλάδος (Ε65)»
- Η ψήφιση του Ν 4219/2013 και των συμφωνιών τροποποίησης των αρχικών συμβάσεων παραχώρησης μεταξύ του Ελληνικού Δημοσίου και των Παραχωρησιούχων, για τους 4 μεγάλους αυτοκινητοδρόμους ΠΑΘΕ, Ολυμπία Οδός, Ιονία Οδός και Κεντρικής Ελλάδας (Ε65), προέβλεπε και τα γνωστά αναβαλλόμενα τμήματα του Ε65 το Νότιο Τμήμα: Ημικόμβος ΠΑΘΕ – Α/Κ Ξυνιάδας 32,27 χλμ., που προχωρά στην ολοκλήρωση της κατασκευής του, και το Βόρειο Τμήμα «Α/Κ Τρικάλων – Α/Κ Γρεβενών 32,345 χλμ. και Α/Κ Γρεβενών – Α/Κ Εγνατίας 30,61 χλμ., το οποίο με τη συγκεκριμένη σύμβαση ορίζεται σε 38,05 χλμ.
- Το 2015 η Κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ, με την ατυχή διαχείριση, και τις εμμονές της, δημιούργησε καθυστερήσεις στην εξέλιξη της εκτέλεσης των συμβάσεων παραχώρησης, και έτσι συμπληρώσαμε 10 χρόνια για την ολοκλήρωση των τριών αναβαλλόμενων Τμημάτων, αντί για τα τρία της αρχικής πρόβλεψης.
- Μέσα από την εξέλιξη των μεγάλων έργων, πρέπει να αντλούμε εμπειρίες και διδάγματα, που θα είναι χρήσιμα για τα έργα που ακολουθούν. Έργα με διαχρονική εξέλιξη, στα οποία εμπλέκονται και διαφορετικές Κυβερνήσεις, στα διάφορα στάδια μέχρι την υλοποίηση τους. Έργα που σε κάθε περίπτωση ανήκουν στον Ελληνικό Λαό.
- Το 2013 η και τότε, και σήμερα, Αξιωματική Αντιπολίτευση, με έντονα καταγγελτικό λόγο καταψήφισε τις Συμβάσεις αυτές, αλλά δεν είχε κανένα πρόβλημα να εγκαινιάσει, με κατάτμηση μάλιστα, κάθε μικρό τμήμα που είχε ολοκληρωθεί. Ως Κυβέρνηση δε, με αδικαιολόγητες καθυστερήσεις, έως και δύο χρόνια σε όλους τους Άξονες, προκάλεσε επί πλέον κόστος 500 εκατ. ευρώ περίπου, ως επί πλέον αποζημιώσεις.
- Την περίοδο 2015-2019 δεν προχώρησε κανένα νέο μεγάλο έργο. Έργα δρομολογημένα έμειναν στάσιμα, όπως ο ΒΟΑΚ, ή πήγαν πιο πίσω, όπως ο άξονας Πάτρα-Πύργος, μετά την περιπέτεια της κατάτμησής του σε οκτώ Εργολαβίες. Δρόμοι στους οποίους διαρκώς, έχουμε ατυχήματα, και δυστυχώς χάνονται ανθρώπινες ζωές.
- Την ίδια εικόνα έχουμε και τα δύο χρόνια της Κυβέρνησης της Ν.Δ. Καθυστερήσεις και στασιμότητα, στην εκτέλεση Δημοσίων Έργων. Νέα εργοτάξια δεν βλέπουμε. Στην πράξη, σε κατασκευή κανένα μεγάλο έργο δεν προχώρησε.
- Η κινητικότητα που προκύπτει τελευταία, με αφορμή βασικά τους πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης, δημιουργεί εξελίξεις, σε άλλες περιπτώσεις εξαγγελίες, όπως ο ΒΟΑΚ, σε άλλες περιπτώσεις υλοποίηση και κατασκευή, όπως ο Ε65, αλλά υπάρχουν και ζητήματα που θα πρέπει να συζητηθούν.
- Όμως και με αφορμή το πρόγραμμα των 13δισ. για το οποίο μιλά η Κυβέρνηση:
- Δεν έχει γίνει συζήτηση και διάλογος για το πρόγραμμα αυτών των έργων, προχωράτε με τις δικές σας επιλογές.
- Δεν αφορά σε ένα ολοκληρωμένο σχέδιο, για το σύνολο των Υποδομών του Εθνικού Δικτύου Μεταφορών.
- Δεν έχει γίνει συζήτηση για τις ανάγκες και τις δυνατότητες που υπάρχουν με την ευκαιρία των 90 και πλέον δις πόρων , που είναι διαθέσιμοι για την επόμενη προγραμματική περίοδο, και την ένταξη δράσεων με προστιθέμενη αξία.
- Ενώ, όπως γνωρίζετε, πάντα υπάρχει απόσταση μεταξύ προγραμματισμών, εξαγγελιών και υλοποιήσεων.
- Εμείς στα μεγάλης Εθνικής σημασίας Θέματα, για κάθε Τομέα, επιζητούμε το Διάλογο, για να στηρίξουμε αυτά τα ζητήματα .Όπως οι αρχικές Συμβάσεις για τους Αυτοκινητοδρόμους. Μια διαδικασία που ξεκίνησε το 2000, ήρθαν προς κύρωση στη Βουλή το 2006 και το 2007. Τότε εμείς, το ΠΑΣΟΚ, είχαμε ψηφίσει θετικά, παρά τις σοβαρές επισημάνσεις μας, για λεόντειες συμβάσεις και για αδυναμίες σε σχέση με τα χρονοδιαγράμματα εγκρίσεων και απαλλοτριώσεων που ήταν ασφυκτικά για το δημόσιο.
- Με την αλλαγή των δεδομένων στην οικονομία και τις καθυστερήσεις σε εγκρίσεις και απαλλοτριώσεις, φθάσαμε στην τροποποίηση των συμβάσεων το 2013, που επίσης ψηφίσαμε όπως και την τροποποίηση του 2018, για την υλοποιούμενη κατασκευή του Νότιου Τμήματος του Ε65.
- Όσον αφορά στους άλλους Αυτοκινητοδρόμους, ερωτούμε: Γιατί δεν χρηματοδοτούνται, (αφού μπορούμε να εντάξουμε τέτοια έργα), και αυτοί από το Ταμείο Ανάκαμψης; Ή γιατί δεν υπάρχει προγραμματισμός ένταξης στα άλλα χρηματοδοτικά προγράμματα, όπως π.χ. το νέο ΕΣΠΑ;
Βέβαια, φροντίσατε το Εθνικό Σχέδιο Ανάκαμψης να μη συζητηθεί στη Βουλή και να προχωρήσει σύμφωνα με τις δικές σας επιλογές. Όπου προτάξατε την ταχύτητα απορρόφησης χωρίς τη διασφάλιση μακρόπνοης βιώσιμης ανάπτυξης, χωρίς Περιφερειακή διάσταση, χωρίς παραγωγική διάσταση, χωρίς προτεραιότητα στη στήριξη των πολλών, των μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων.
- Η ολοκλήρωση του Ε65 θα συμβάλλει (αποφασιστικά) στην ανάπτυξη της Ελληνικής Περιφέρειας, της Περιφέρειας της Θεσσαλίας, της Περιφέρειας της Δυτικής Μακεδονίας αλλά και της Ηπείρου, περιοχές μάλιστα με μεγαλύτερη υστέρηση στην ανάπτυξη, με μεγάλα ποσοστά ανεργίας , αλλά και με τις επιπτώσεις της απολιγνιτοποίησης στη Δυτική Μακεδονία. Αλλά και με σημαντική τόνωση της τοπικής ανάπτυξης και της απασχόλησης κατά τη διάρκεια της κατασκευής του και των μονιμότερων θετικών επιπτώσεων από παράλληλες δράσεις.
- Σε σχέση με τα οικονομικά και τεχνικά δεδομένα του έργου.
- Στην Ομιλία σας στην Επιτροπή, σχετικά με τη διαφορά του κόστους του έργου, 490 εκατ. ευρώ στην Έκθεση του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους, 480 εκατ. Ευρώ στη νέα ΣΑΕ, αναφέρατε ότι το κόστος είναι 442 εκατ. ευρώ (ενώ στο Εθνικό Σχέδιο Ανάκαμψης αναφέρεται 452 εκατ. Ευρώ).
Επίσης αναφέρατε ότι θα μιλήσετε στην Ολομέλεια για το επί πλέον κόστος 38 εκατ. ευρώ, με αναφορά σας για υπόσχεση του ΣΥΡΙΖΑ στη σύμβαση. Ενώ σε άλλο σημείο μιλάτε για 38 εκατ. ευρώ για αρχαιολογία και απαλλοτριώσεις.
Το 38 είναι το μαγικό νούμερο της Σύμβασης, αφού αναφέρεται και ενίσχυση 38 εκατ. ευρώ στη λειτουργία του Αυτοκινητοδρόμου (ως όριο) έως το 2038.
- Τι ακριβώς σημαίνει και πως προκύπτουν όλα αυτά, και πώς γενικά έγινε τελικά ο σχεδιασμός για την απόδοση του έργου, την αποζημίωση του παραχωρησιούχου αλλά και του ύψους των διοδίων; Με ποιες προβλέψεις για την πορεία της Οικονομίας προχωρήσατε;
- Ποιο είναι το επίπεδο τεχνικής προετοιμασίας του έργου σε σχέση με τις Περιβαλλοντικές και Τεχνικές Μελέτες, Απαλλοτριώσεις, μετατοπίσεις δικτύων, αρχαιολογικές εργασίες κ.λπ; Μπορεί να υλοποιηθεί το έργο στον προβλεπόμενο χρόνο (3 χρόνια), χωρίς να έχουμε αυτή τη φορά ρήτρες αποζημίωσης λόγω καθυστερήσεων από την πλευρά του Δημοσίου;
- Θα μας δώσετε στοιχεία για τις αλλαγές στο τελευταίο Τμήμα Γρεβενά- Εγνατία, με 8 χλμ. περισσότερα και τις συνέπειες (από τεχνική, περιβαλλοντική, οικονομική άποψη) πού προκύπτουν με την κατασκευή του;
- Ο αυτοκινητόδρομος Κεντρικής Ελλάδας, ο Ε65, είναι πραγματικά ένας κομβικός οδικός άξονας, συνδέει και ενοποιεί τους μεγάλους αυτοκινητοδρόμους μέσω ΠΑΘΕ και της Εγνατίας Οδού, και εντάσσεται στα διευρωπαϊκά Δίκτυα Μεταφορών. Οι επιπτώσεις για τις μεταφορές θα είναι ιδιαίτερα σημαντικές με τη σύνδεση τριών μεγάλων λιμανιών (Πειραιάς, Βόλος, Ηγουμενίτσα), αλλά και τη σύνδεση με το Σιδηροδρομικό Δίκτυο, καθιερώνοντας τη χώρα μας ως διαμετακομιστικό κόμβο. Επί πλέον θα βελτιωθεί η οδική ασφάλεια για την κυκλοφορία των πολιτών.
- Η διασύνδεση όμως με τα Βαλκάνια και κατ’ επέκταση με την Κεντρική και Βόρεια Ευρώπη μένει ημιτελής, αφού δεν έχετε εντάξει πουθενά και ούτε έχετε προγραμματίσει την ολοκλήρωση προς Βορράν της Ιόνιας Οδού με την κατασκευή του τμήματος Ιωάννινα- Κακκαβιά ως αυτοκινητοδρόμου. Έργο με ιδιαίτερη κοινωνική, αναπτυξιακή αλλά και Εθνική σημασία. Αντίθετα, προχωράτε στην υποβάθμισή του με προγραμματισμό κατασκευής δίιχνης και σε ορισμένα σημεία τρίιχνης διατομής. Θέλω να τονίσω πως καμία υποβάθμιση του έργου δεν είναι αποδεκτή.
- Επίσης θα πρέπει να ολοκληρωθεί και το Νότιο Τμήμα του Δυτικού Άξονα (Ιονία Οδός σήμερα), σύμφωνα με το αρθ. 5, στο Ν.4219/2013, για τα Τμήματα Πάτρα – Πύργος και Πύργος – Τσακώνα. Που ακριβώς βρίσκονται οι εξελίξεις γι’ αυτό τον Άξονα, ολοκληρώθηκαν οι εγκρίσεις από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και πώς θα χρηματοδοτηθεί τελικά το έργο; Ένα έργο που δεν μπορεί να περιμένει άλλο. Ποιά είναι τα καλά νέα που περιμένετε; Υπάρχει τελικά σχεδιασμός και προγραμματισμός από την πλευρά της Κυβέρνησης για όλα αυτά τα Τμήματα;
- Σχετικά με τις εξαγγελίες για τον ΒΟΑΚ, μετά από δύο χρόνια, χωρίς εξέλιξη, χωρίς εργοτάξια και εργασίες, όπου όλα είναι στάσιμα από το 2011, ο Άξονας αυτός επίσης χρηματοδοτείται από το Ταμείο Ανάκαμψης με 427 εκατ. Ευρώ, αλλά και από το Δημόσιο. Είναι ένα έργο στο οποίο ακολουθείτε τη λογική του ΣΥΡΙΖΑ, για ένα τριχοτομημένο έργο, ένα Τμήμα (Ανατολικά) ως Δημόσιο Έργο, ένα Τμήμα με ΣΔΙΤ, και ένα Τμήμα με Σύμβαση Παραχώρησης, με διαφορετικά χρηματοδοτικά εργαλεία. Ένα έργο μη ολοκληρωμένο.
- Ο σχεδιασμός και ο προγραμματισμός του έργου με το Ασαφές χρονοδιάγραμμα και την Τριχοτόμησή του (που είχατε δεσμευτεί να αλλάξετε), δημιουργεί εύλογα ανησυχία και αμφιβολίες για την ολοκλήρωση του έργου αλλά και για τον χρόνο κατασκευής του.
- Προβλέπονται πολύ υψηλά διόδια , και ενιαία για όλα τα τμήματα, αν και η αυξημένη συμμετοχή του Δημοσίου (με Εθνικούς και Ευρωπαϊκούς πόρους) δεν δικαιολογούν αυτό το υψηλό τίμημα. Σε κάθε περίπτωση όμως θα πρέπει να αποκατασταθεί η δίκαιη χρέωση. Θα πρέπει να προχωρήσει το ταχύτερο η εφαρμογή χιλιομετρικής και αναλογικής χρέωσης των χρηστών όλων των αυτοκινητοδρόμων, με την ηλεκτρονικοποίηση κατάλληλης εφαρμογής.
- Κλείνοντας θέλω να επαναλάβω ότι η κατασκευή του Βόρειου Τμήματος του Ε65, του Τμήματος Τρίκαλα – Εγνατία, αφορά σε ένα έργο μεγάλης και ιδιαίτερης αναπτυξιακής και στρατηγικής σημασίας, εντασσόμενο στα Διευρωπαϊκά Δίκτυα Μεταφορών, και για αυτό το λόγο ψηφίζουμε θετικά στο Νομοσχέδιο αυτό.
- Μας ενδιαφέρει να κατασκευαστεί το έργο, όσο γίνεται πιο γρήγορα, είμαστε θετικοί παρά την απουσία, από την πλευρά της Κυβέρνησης ενός ολοκληρωμένου σχεδίου Αναπτυξιακής και Παραγωγικής Ανασυγκρότησης, που επιμένει να προχωρά με τη λογική του βλέποντας και κάνοντας, όπως επίσης επιμένει να αρνείται το Θεσμικό Διάλογο και τη συνεννόηση για ένα Εθνικό Σχέδιο υπέρβασης των συνεπειών της υγειονομικής, οικονομικής και κοινωνικής κρίσης, ιδιαίτερα σ’ ότι αφορά την αξιοποίηση των πόρων που έχουμε μπροστά μας, κάτι που υπερβαίνει τα όρια μια κυβερνητικής θητείας.
