Republikein McCarthy wint 15e stemronde in Amerikaanse lagerhuis en mag zich eindelijk voorzitter noemen

McCarthy kreeg met 216 stemmen voor en 6 onthoudingen net genoeg steun. De Republikeinen beschikken met 222 zetels slechts over een krappe meerderheid in het lagerhuis, waardoor McCarthy zo goed als alle partijleden achter zich moest krijgen. De voorbije dagen was de Republikeinse fractieleider daar niet in geslaagd. Nu McCarthy is aangesteld, kan het Huis eindelijk zijn werkzaamheden opstarten en kunnen nieuwe verkozenen ingezworen worden.

De Amerikaanse president Joe Biden heeft McCarthy gefeliciteerd met zijn verkiezing als voorzitter van het Huis van Afgevaardigden. Het staatshoofd van de Democraten roept de Republikein ook op om “verantwoordelijk te regeren”.

Voordat de vijftiende stemming begon, werd er door honderden parlementariërs in het Amerikaanse lagerhuis “one more time” (“nog één keer”) gescandeerd, nadat de veertiende poging tot verhitte discussies had geleid tussen voor- en tegenstanders van McCarthy. Even leek het er dan ook op dat de vijftiende stemronde pas maandag gehouden zou worden, maar na wat The New York Times “een ongelooflijke scène” noemde, was er bij de Republikeinen eindelijk sprake van een doorbraak.

In de veertiende stemronde kreeg McCarthy eveneens 216 stemmen, maar toen had hij er nog minstens 217 nodig. Zes partijgenoten beslisten in die voorlaatste ronde niet voor hem te stemmen. Jim Jordan en Andy Biggs kregen elk twee stemmen en twee conservatieve Republikeinen, Lauren Boebert en Matt Gaetz, beslisten om zich te onthouden. De onthouding van Gaetz gaf uiteindelijk de doorslag. Eerder stemde hij nog tegen McCarthy.

De gemoederen liepen na het stemmen hoog op. Op beelden was te zien hoe McCarthy naar Gaetz toeliep in een poging hem alsnog te overtuigen voor hem te stemmen. Dat lukte niet, waarna een partijgenoot bijna met Gaetz op de vuist ging.

Voor McCarthy kwam de uitslag van wat de voorlaatste stemming zou blijken te worden, als een grote teleurstelling. Hij zei voorafgaand aan de veertiende stemming, die om 22 uur in Washington begon, dat “we dit voor eens en altijd afronden” en rekende erop dat hij zou winnen. De laatste keer dat het stemmen zo lang duurde was in 1859, toen 44 stemrondes verspreid over acht weken nodig waren vooraleer William Pennington als speaker gekozen werd.

The New York Times noemde het verloop van de stemming “historisch” en verwees naar de gebeurtenissen die op dezelfde dag precies twee jaar eerder de geschiedenisboeken ingingen: op 6 januari 2021 werd het Capitool bestormd.

Normaal is de stemming een formaliteit: de fractieleider van de grootste partij in het Huis wordt doorgaans met één stemming voorzitter. Maar voor het eerst in honderd jaar zijn er meerdere rondes nodig om tot een voorzitter te komen. Enkele conservatieven binnen zijn eigen partij bleven McCarthy dwarsliggen. Ze vinden hem te slap en denken dat hij te bereid zal zijn om deals te sluiten met de Democraten

Aanhangers van McCarthy stelden onmiddellijk na de veertiende stemronde voor om de zitting te schorsen en pas maandag opnieuw te gaan stemmen. Maar op het allerlaatste moment, toen een meerderheid voor het uitstel al een zekerheid leek, veranderen de Republikeinen nog massaal van gedachte. Een vijftiende stemronde werd even voor middernacht (lokale tijd) opgestart. Waarnemers vermoedden toen al dat McCarthy alsnog de nodige steun had kunnen verwerven, wat na de stemming ook bleek.

KIJK. Republikein McCarthy eindelijk verkozen tot voorzitter: Greet de Keyser legt uit

Tijdens de dertiende ronde kreeg McCarthy nog 214 stemmen, maar hij had er toen vanwege de afwezigheid van twee partijgenoten minstens 217 nodig. In de twaalfde ronde haalde hij voor het eerst meer stemmen. Veertien partijgenoten die de voorgaande elf rondes consequent tegen Kevin McCarthy stemden, steunden hem tijdens de twaalfde stemming wel. Ook in de dertiende ronde wist hij een extra partijgenoot over te halen. Hun steun kwam na onderhandelingen de voorbije nacht tussen het team van McCarthy en de nee-stemmers. McCarthy had toegevingen gedaan aan uiterst rechtse Republikeinen en had ermee ingestemd de macht van het voorzitterschap af te zwakken, schrijft ‘The New York Times’. Daarnaast krijgen meer leden van de machtige Freedom Caucus, de ultraconservatieve fractie van de Republikeinen, zitjes in verschillende commissies.

De voorzittersverkiezing begon dinsdag, toen het Huis voor het eerst in nieuwe samenstelling bijeenkwam, en gaat door totdat er iemand is gekozen. In 1856 werd een recordaantal van 133 keer gestemd. Het proces duurde toen twee maanden. Zonder voorzitter kunnen de parlementariërs niet worden beëdigd en niet aan het werk gaan. De laatste keer dat het meerdere rondes duurde om een voorzitter te kiezen, was exact honderd jaar geleden in 1923.