मुख्य समाचार प्रिन्ट संस्करण

युरोपको सपना देखाएर ठगी

नेदरल्यान्ड, क्रोएसिया, माल्टालगायतका देश पठाइदिने भन्दै १४ युवाबाट करिब डेढ करोड ठगी गर्ने मुन ह्युमन रिसोर्सेसविरुद्ध वैदेशिक रोजगार न्यायाधीकरणमा मुद्दा

पछिल्लो समय नेपाली युवाको आकर्षण युरोपियन मुलुक हुन थालेको छ । राम्रो सेवा–सुविधा तथा भविष्यमा परिवारसहित ती मुलुकमै स्थायी रूपमा बस्न पाइने भएपछि नेपाली युवाहरूमा युरोपप्रतिको मोह बढ्न थालेको हो । 

नेपाली युवाहरूको युरोप सपनाको फाइदा उठाउँदै म्यानपावर व्यवसायी तथा दलालहरूको ठगी धन्दा फस्टाउन थालेको छ । युरोपको विभिन्न मुलुकमा पठाइदिने, आकर्षक तलब तथा सेवा–सुविधा पनि पाइने भन्दै युवाहरूबाट दलालले मोटो रकम असुल्न थालेका छन् । रकम असुलेपछि भने दलालहरू सम्पर्कविहीन हुने गरेको प्रहरीमा परेको ठगीसम्बन्धी उजुरी र पक्राउ परेका घटनाले पुष्टि गर्छ ।

युरोप सपनाकै कारण १४ जना युवा काठमाडौंको त्रिपुरेश्वरस्थित मुन ह्युमन रिसोर्सेस म्यानपावर कम्पनीबाट ठगिएका छन् । सो कम्पनीले नेदरल्यान्ड, क्रोएसिया, माल्टालगायत मुलुकमा लगिदिने भन्दै १४ जना युवाबाट ठूलो रकम असुल गरे पनि युवाहरूलाई गन्तव्य मुलुकमा पठाएन । रकम भुक्तानी गरेको धेरै दिनसम्म पनि म्यानपावर कम्पनीले गन्तव्य मुलुक नपठाएपछि उनीहरूले ठगिएको महसुस गरे । सबैले वैदेशिक रोजगार विभागमा आफू ठगिएको भन्दै उजुरी दिएको विभागले जनाएको छ । 

युवाहरूको उजुरीका आधारमा छानबिन गर्दा मुन ह्युमन रिसोर्सेस कम्पनीले युवाहरूबाट करिब डेढ करोड रकम ठगी गरेको पाइएको विभागले जनाएको छ । उजुरीका आधारमा अनुसन्धान गर्दा कम्पनीका सञ्चालक तथा अन्य व्यक्तिले आकर्षक तलब सुविधासहित नेदरल्यान्ड, क्रोसिया र माल्टा लगिदिने भन्दै रकम ठगी गरेको पाइएको हो ।

विभागले मुन ह्युमन रिसोर्सेसका सञ्चालकहरू प्रकाश राई, दीपक श्रेष्ठ, सुवास थापाविरुद्ध वैदेशिक रोजगार ऐनको दफा ४४ बमोजिम वैदेशिक रोजगार न्यायाधिकरणमा मुद्दा दायर गरेको छ । विभागले कम्पनीका सञ्चालकले ठगी गरेको एक करोड ४४ लाख ३२ हजार रुपैयाँ र सो रकमको ५० प्रतिशतले हुन आउने हर्जाना क्षतिपूर्तिबापत ७२ लाख १६ हजारसहित दुई करोड १६ लाख रुपैयाँ मागदाबी गरेको छ । 

दक्षिण अफ्रिका पठाइदिने भन्दै ठगियो २६ लाख 
वैदेशिक रोजगारीका लागि दक्षिण अफ्रिका पठाइदिने भन्दै २६ लाख रुपैयाँभन्दा बढी ठगी गर्नेलाई वैदेशिक रोजगार विभागले मुद्दा दायर गरेको छ । तिलमाया गुरुङ, अर्जुनसिंह गुरुङ, खिमविक्रम थापा र प्रेमकुमारी गुरुङलाई दक्षिण अफ्रिकामा सुपरमार्केटको काममा पठाइदिन्छु भन्दै खिमप्रसाद गुरुङले रकम असुल गरेको पाइएको विभागले जनाएको छ । 

गुरुङले मासिक तलब ८० हजार रुपैयाँ तलब हुने साथै अन्य सेवा–सुविधा पनि पाइने भन्दै उनीहरूबाट प्रतिव्यक्ति सात लाख रुपैयाँ माग गरेका थिए । उनको विश्वासमा परी तिलमाया गुरुङ, खिमविक्रम थापा र प्रेमकुमारी गुरुङले प्रतिव्यक्ति ६ लाख ५० हजार रुपैयाँ तथा अर्जुनसिंह गुरुङले सात लाख रुपैयाँसहित २६ लाख ५० हजार रुपैयाँ भुक्तानी गरेका थिए ।

तर, खिमप्रसाद गुरुङले रकम असुल गरे पनि दक्षिण अफ्रिका नपठाएपछि पीडितहरूले विभागमा उजुरी दिएका थिए । खिमप्रसादले वैदेशिक रोजगार ऐन, २०६४ को दफा १० र ४३ बमोजिमको कसुर अपराध गरेकाले सजायको मागसहित विभागले वैदेशिक रोजगार न्यायाधिकरणमा मुद्दा दायर गरेको छ । साथै, विभागले बिगो रकम र सोको ५० प्रतिशतले हुन आउने हर्जानासमेतको मागदाबी गरेको छ ।

सर्बिया पठाइदिने भन्दै ठगी
सर्बिया पठाइदिन्छु भनी रकम ठगी गरेको आरोपमा वैदेशिक रोजगार विभागले अर्जुन पोखरेलविरुद्ध न्यायाधिकरणमा उजुरी दायर गरेको छ । पोखरेलले सुदीप तमाङलाई वैदेशिक रोजगारीका लागि मासिक ६ सय युरो रकम कमाइ हुने कृषिसम्बन्धी काममा सर्बिया पठाइदिन्छु भनी आश्वासन तथा प्रलोभन देखाई चार लाख रुपैयाँ ठगी गरेको विभागले जनाएको छ । पीडितको उजुरीका आधारमा छानबिन गर्दा तामाङले ठगी गरेको पाइएपछि वैदेशिक रोजगार ऐन, २०६४ को दफा १० र ४३ बमोजिमकोे बिगो रकमसहित सोको २० प्रतिशत हुन आउने हर्जाना रकमसहितको मागदाबी विभागले गरेको छ । 

ठगी गर्ने म्यानपावर निलम्बन
वैदेशिक रोजगार विभागले युनाइटेड म्यानपावर एजेन्सीलाई निलम्बन गरेको छ । कम्पनीले विभिन्न व्यक्तिहरूलाई वैदेशिक रोजगारीमा युक्रेन, रोमानिया एवं पोल्यान्ड पठाउने भनी रधध कम लिई सम्बन्धित मुलुकहरूमा नपठाएको पाइएको विभागले जनाएको छ । वैदेशिक रोजगारीमा जान भनी पैसा बुझाए पनि फिर्ता नगरेपछि पीडितहरूले उजुरी दिएका छन् । उजुरीका आधारमा संस्थाका सञ्चालकलाई पटक–पटक सम्पर्क गर्दासमेत विभागमा उपस्थित नभएको विभागले जनाएको छ । सम्पर्कमा पनि नआएपछि मुद्दाको किनारा नभएसम्मका लागि वैदेशिक रोजगार ऐन, २०६४ को दफा ६१ (७) बमोजिम कम्पनीलाई निलम्बन गरिएको विभागले जनाएको छ ।

विभागले युरो एसिया एचआर सोलुसन म्यानपावर कम्पनीलाई एक लाख रुपैयाँ जरिवाना गरेको छ । वैदेशिक रोजगारीमा जान इच्छुक व्यक्तिहरूबाट प्रवेशाज्ञा शुल्क, सेवा–शुल्क तथा प्रवर्द्धन खर्च बढी लिएको पाइएपछि कम्पनीलाई एक लाख रुपैयाँ जरिवाना भुक्तान गर्न लगाइएको विभागका निर्देशक एवं सूचना अधिकारी कविराज उप्रेतीले बताए । कम्पनीलाई बढी लिएको रकम सम्बन्धित व्यक्तिहरूलाई नै फिर्ता गर्न लगाई आगामी दिनमा यस्ता कार्य नदोहोर्‍याउन सचेत गराइएको उनले बताए । 

यस्तो छ सजायको व्यवस्था
कसैले वैदेशिक रोजगारीमा लगिदिन्छु भन्दै झुटो आवश्वासन दिई प्रलोभन देखाई कुनै रकम लिएमा अधिकतम पाँच लाख रुपैयाँसम्म जरिवाना र सात वर्षसम्म कैद हुनेछ । वैदेशिक रोजगार ऐन, २०६४ को दफा ४३ बमोजिम इजाजतपत्र नलिईकन कसैले पनि वैदेशिक रोजगार व्यवसाय सञ्चालन गर्न पाउने छैनन् । यसो गरेमा प्रलोभन देखाई रकम असुल गरेमा बिगो रकम र सोको २५ प्रतिशत हुने रकम हर्जानासहित असुल गर्नुपर्नेछ । त्यस्तै, पीडकलाई तीन लाख रुपैयाँदेखि पाँच लाख रुपैयाँसम्म जरिवाना र तीन वर्षदेखि सात वर्षसम्म कैद हुनेछ ।  

विदेश पठाइदिन्छु भनेर कसैसँग रकम असुली गरी विदेश नपठाएमा बिगो रकम र सोको ५० प्रतिशत हुन आउन रकम हर्जानाबापत असुल गरिनेछ । पीडकलाई तीनदेखि पाँच लाख रुपैयाँ जरिवाना र तीन वर्षदेखि सात वर्षसम्म कैद हुन सक्नेछ । सरकारले खुला नगरेको मुलुकमा कामदार पठाएमा तीन लाख रुपैयाँदेखि सात रुपैयाँसम्म जरिवाना र तीन वर्षदेखि पाँच वर्षसम्म कैद हुनेछ । कामदार पठाउन रकम असुल गरिसकेको, तर कामदार पठाइनसकेको भए आधा सजाय हुनेछ । प्रवेशाज्ञा शुल्क, सेवा शुल्क तथा प्रवर्द्धन बढी लिएमा नलाग्ने वा बढी लिएको शुल्क वा खर्च विभागले सम्बन्धित व्यक्तिलाई फिर्ता गर्न लगाई एक लाख रुपैयाँसम्म जरिवाना गर्नेछ । 

टर्की पठाइदिने भन्दै सवा करोड ठगी

टर्की पठाइदिने प्रलोभनमा ३० पीडितसँग एक करोड १५ लाख ९९ सय हजार रुपैयाँ ठगी गरेको आरोपमा प्रहरीले कास्कीको पोखरा महानगरपालिका– ५ लेखनाथ टोलकी ३२ वर्षीया सुरुचि भुजेललाई पक्राउ गरेको छ । नेपाल प्रहरीको केन्द्रीय अनुसन्धान ब्युरो (सिआइबी)ले उनलाई पोखराबाट पक्राउ गरेको हो ।

प्रहरीले सात दिनको म्याद लिएर उनीमाथि अनुसन्धान गरिरहेको छ । सिआइबीका अनुसार भुजेलसहित पोखरा– ५ लेखनाथ टोलका ४२ वर्षीय विनोद श्रेष्ठले टर्कीमा मासिक १४ सय अमेरिकी डलर कमाइ हुने प्रलोभन देखाई पीडितसँग रकम उठाएका थिए ।

त्यसपछि उनीहरू सम्पर्कविहीन भएका थिए । टर्कीमा भूकम्प गएको र त्यसपछिको पुनर्निर्माणमा कामदार आवश्यक रहेको भन्दै उनीहरूले पीडितलाई विश्वासमा लिएका थिए। संयुक्त राष्ट्रसंघले पुनर्निर्माणमा सहयोग गर्ने हुँदा नेपाली मजदुर त्यसैका लागि आवश्यक रहेकोसमेत उनीहरूले बताउने गरेका थिए । उनीहरूबाट ठगिएका अन्य पीडितलाई पनि प्रहरीको सम्पर्कमा आउन सिआइबीले अनुरोध गरेको छ ।

मानव तस्करी गिरोहका प्रमुख नाइके गौतम जेल चलान
अमेरिका मानव तस्करी गर्ने गिरोहका प्रमुख नाइके हस्त गौतम जेल चलान भएका छन् । उनीविरुद्ध मानव बेचबिखत तथा संगठित अपराधका चारवटा मुद्दा दर्ता भएकोमा सोमबार जिल्ला अदालत काठमाडौंले पुर्पक्षका लागि थुनामा पठाएको हो । उनीसहित गिरोहका सदस्य कमल तामाङ पनि अदालतको आदेशअनुसार जेल चलान भएको मानव बेचबिखन अनुसन्धान ब्युरोका निर्देशक एसएसपी जीवनकुमार श्रेष्ठले बताए । रुकुमका गौतमलाई प्रहरीले गत महिना भारतको सीमाबाट पक्राउ गरेको थियो ।

अमेरिका मानव तस्करी गर्ने यो सबैभन्दा ठूलो गिरोह भएको प्रहरी दाबी छ । नाइके पक्राउ परे पनि एजेन्टहरू भने अझै विभिन्न देशमा सक्रिय छन् । उनीहरूलाई प्रहरीले फरार प्रतिवादीका रूपमा मुद्दा दायर गरेको छ । 

स्याङ्जाको वालिङ स्थायी घर भएका कुलप्रसाद काफ्ले, काभ्रे रोशीका लोकेश लामा, काभ्रे नमोबुद्धका जेम्स भन्ने पूर्ण लामा, गुल्मीकी मीनाकुमारी थापालाई फरार प्रतिवादी बनाएर प्रहरीले मुद्दा दायर गरेको छ । उनीहरूमध्ये काफ्ले कोलम्बिया तथा दुबईमा बसेर मानव तस्करीको धन्दामा सक्रिय व्यक्तिहरू हुन् । उनीहरूलाई पक्राउ गर्न प्रहरीले इन्टरपोलमार्फत समेत प्रक्रिय अघि बढाउने तयारी गरेको छ । दुबईमा बस्ने थापाले मानव तस्करीको रकम हुन्डीमार्फत कारोबार गर्न सघाउँदै आएकी थिइन् । 

गौतमको गिरोहविरुद्ध जाहेरी दिनेमध्ये एक युवकले आठ वर्ष कतार र साउदी अरेबियामा ट्रक चलाएर केही पैसा जम्मा गरेका थिए । तर, अमेरिकी सपनामा त्यो पैसा गुमाएका छन् । फेसबुकमार्फत चिनजान भएका हस्त गौतमले उनलाई अमेरिका लैजाने सपना देखाएका थिए । त्यसका लागि सुरुमा काठमाडौंमा पाँच लाख बुझाए । जसअनुसार भिजिट भिसामा १८ माघ ०७९ मा दुबई लगेपछि थप पाँच लाख मेक्सिकोका लागि भनेर मागेका थिए । तर, त्यहाँ उनलाई केही भारतीयहरूले बन्धक बनाए । एक हजार डलर फिरौती तिरेर उनी २ वैशाख ०८० मा नेपाल फर्किएका थिए ।

त्यसयता एजेन्टहरू सम्पर्कविहीन भएपछि उनी प्रहरीमा पुगेका हुन् । प्रहरीले कमल तामाङलाई पक्राउ गरी अनुसन्धान अघि बढाएको थियो । सो समूहले एकै परिवारसँग एक करोड रुपैयाँसम्म अमेरिकाको सपना देखाएर विभिन्न देश पुर्‍याई अलपत्र पारेको थियो । गिरोहका नाइके गौतम आफैँ पनि अवैध बाटोबाट अमेरिका गएका व्यक्ति हुन् । पक्राउ परेपछि उनले धेरैलाई आफूले अमेरिका छिराएको दाबी गरेका छन् ।